TIK w pracy metodą Integracji Sensorycznej z uczniami z afazją
Coraz liczniejszą grupę uczniów z zaburzeniami mowy stanowią dzieci z afazją ruchową. Objawami afazji są przede wszystkim ograniczone możliwości językowe – m.in. ubogie słownictwo, problemy z rozumieniem i budowaniem zdań, rozumieniem poleceń, wykonywaniem instrukcji. Nierzadko afazja językowa sprzężona jest z niepełnosprawnością ruchową. Możliwości motoryczne są osłabione, zarówno w zakresie małej, jak i dużej motoryki. Zaburzony zostaje schemat ciała, prawidłowa koordynacja ruchowa oraz orientacja wzrokowo-przestrzenna. Problemem często bywa sama diagnoza afazji i zaburzeń współtowarzyszących. Są to uczniowie z ryzyka dysleksji.
Zaplanowanie pracy terapeutycznej z dzieckiem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi jest dla nauczyciela wyzwaniem i wymaga doboru odpowiednich metod pracy, środków i pomocy dydaktycznych. Przy takim charakterze niepełnosprawności, jakim jest afazja, dziecko wymaga specjalnych dostosowań. Ciekawą propozycją jest terapia metodą Integracji Sensorycznej, która umożliwia wielozmysłowe pokonywanie barier i nabywanie nowych umiejętności, również językowych. Pomocne mogą okazać się również programy dedykowane uczniom z ryzyka dysleksji, zawierające zestawy odpowiednich ćwiczeń. Jednym z przykładów pomocy jest wykorzystanie narzędzi TIK w procesie terapeutycznym podczas zajęć metodą Integracji Sensorycznej.
Technologie informacyjno-komunikacyjne są popularnym narzędziem nie tylko w zdobywaniu wiedzy, ale mogą posłużyć jako aplikacje wspomagające diagnozę i terapię zaburzeń. W swoim scenariuszu zajęć wykorzystałam programy multimedialne do diagnozy lateralizacji, czyli dominacji stronnej ciała. Określenie profilu lateralizacji najlepiej badać u dzieci ośmioletnich, dlatego program Wydawnictwa Nowa Era: Edusensus „Dysleksja Pro”, moduł „Dysleksja diagnoza 2, Ocena przyczyn trudności w nauce czytania i pisania. Zestaw zadań dla dzieci ośmioletnich”, autorzy: M. Bogdanowicz, D. Kalka, B. Radtke, U. Sajewicz-Radtke, doskonale spełnia swoją funkcję. Aplikację stworzono z myślą o dzieciach z ryzyka dysleksji. Umożliwia szczegółowe zbadanie trudności, jakie występują u danego dziecka, z podziałem na poszczególne sfery poznawcze, utworzenie indywidualnej karty uczestnika zajęć oraz zaplanowanie pracy terapeutycznej. W programie znajdziemy również zestawy ćwiczeń do pracy w domu z rodzicem.
Równie pomocnym narzędziem jest druga propozycja wydawnictwa Nowa Era z serii Edusensus „Wspomaganie rozwoju PRO”, część 1 „Z Tosią przez pory roku”, autorzy: K. Szady, A. Ptach. Przygotowane zestawy ćwiczeń w przystępny sposób oswajają dziecko ze zjawiskami przyrody, zależnościami przestrzennymi i kształtują pojęcie czasu. Ciekawa i przyjazna animacja pomaga w budowaniu właściwej koncentracji uwagi, która często jest zaburzona u dzieci z afazją.
Autorefleksja
Jako terapeuta Integracji Sensorycznej prowadzę zajęcia bazujące głównie na ruchu. Nieodłącznym elementem takiej terapii jest diagnoza m.in.: trudności motorycznych, zaburzeń w orientacji przestrzennej i różnicowaniem prawej i lewej strony ciała. Programy oparte na TIK wykorzystałam do terapii uczennicy z afazją, gdzie poza dużymi trudnościami językowymi występują zaburzenia percepcyjno-motoryczne. Narzędzia umożliwiły mi zbadanie profilu lateralizacji, jaki występuje u dziewczynki, a także dobranie ciekawych ćwiczeń ruchowych i grafomotorycznych, czy skorzystanie z dołączonych kart pracy. Dziewczynka dobrze radzi sobie z prostymi instrukcjami, które znajdziemy w głosowych poleceniach i ilustracjach. Chętnie wykonuje zadania i stara się poprawnie posługiwać mową. Korzystanie z narzędzi TIK podczas zadań ruchowych wpłynęło na atrakcyjność prowadzonych zajęć i pobudziło motywację uczennicy do zdobywania nowych umiejętności. Zapraszam do zapoznania ze scenariuszem zajęć zamieszczonym poniżej artykułu.