III Ogólnopolska Konferencja "Ocenianie uczniów w zróżnicowanych grupach edukacji włączającej" - podsumowanie
Od kilku lat Lubelskie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Katedra Pedagogiki Specjalnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II organizują cykliczne konferencje, których najważniejszym celem jest dzielenie się wiedzą pracowników nauki z z różnych ośrodków uniwersyteckich w kraju ze specjalistami oraz nauczycielami ze wszystkich poziomów edukacji pracującymi z dziećmi, uczniami, wychowankami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. W tym roku organizatorzy Konferencji otrzymali wsparcie merytoryczne z Ministerstwa Edukacji i Nauki.
Konferencja pod honorowym patronatem: Jarosława Stawiarskiego, Marszałka Województwa Lubelskiego; Teresy Misiuk, Lubelskiego Kuratora Oświaty; Krzysztofa Żuka, Prezydenta Miasta Lublin; ks. prof. Mirosława Kalinowskiego, Rektora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
W obradach III Ogólnopolskiej Konferencji "Ocenianie uczniów w zróżnicowanych grupach edukacji włączającej" uczestniczyła Pani Marzena Machałek, Sekretarz Stanu (MEiN), która wygłosiła referat Przygotowywane zmiany w systemie oświaty w zakresie edukacji włączającej.
Około 30 proc. uczniów w szkołach doświadcza różnych problemów i te dzieci potrzebują pomocy, wsparcia na najwyższym poziomie. Robimy dużo jako państwo, ale potrzebne jest jeszcze większe międzyresortowe wsparcie rodzin, w których są dzieci niepełnosprawne lub zagrożone niepełnosprawnością, już nawet od momentu stwierdzenia zagrożenia w okresie prenatalnym. Potrzebne są szkoły specjalne. Ich specjaliści powinni być wsparciem dla nauczycieli i uczniów ze szkół ogólnodostępnych. W tych szkołach jest ok. 70 proc. uczniów z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego – podkreśliła Wiceminister Marzena Machałek.
Po wystąpieniu Pani Minister wysłuchaliśmy prelekcji Prof. dr hab. Kazimiery Krakowiak z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II - Jakość kształcenia w zróżnicowanej grupie uczniów. Pani Profesor od pierwszej konferencji angażuje się w ogranizację jej kolejnych edycji, uczestniczy w obradach, jako niekwestionowany autorytet badawczy i naukowy. Nie tylko, że zapewnia wysoki poziom merytoryczny podczas obrad, ale przede wszystkim jest przykładem dla nas, jak można w sposób bezinteresowny, z wielkim poświęceniem pomagać dzieciom, uczniom, wychowankom z niepełnosprawnościami.
Prof. KUL, dr hab. Ewa Domagała-Zyśk z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II podczas wystąpienia Ocenianie uczniów w modelu projektowania uniwersalnego wyjaśniła m.in. ideę projektowania uniwersalnego, wychodząc od rozwiązań przestrzenno-architektonicznych, by w następnych etapach wyjaśnić jej zastosowanie w szeroko pojętej edukacji. Myślę, że większość z nas zapamiętała podsumowanie tego wystąpienia: oby cała społeczność szkolna czuła się w niej po prostu dobrze, bo to dobre samopoczucie jest podstawą jakości naszej pracy, czy przyswajania wiedzy, również, a może przede wszystkim przez uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
W dalszej części programowej wysłuchaliśmy kolejnych "referatów profesorskich": Prof. UWM, dr hab. Agnieszki Żyty z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn - Ocena w procesie kształcenia i wsparcia ucznia z niepełnosprawnością intelektualną, w którym autorka wyjaśniła najważniejsze konteksty prawne i kryteria, jakie powinni brać pod uwagę oceniający aktywność osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Prelegentka najlepiej uświadomiła nam jak złożony jest proces oceniania, i jak trudno jest oceniać.
Prof. UTH, dr hab. Anna Zamkowska - Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny w Radomiu omówiła problematykę Oceniania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w klasach integracyjnych I ogólnodostępnych, rekomendacje. Myślę, że te praktyczne wskazówki (rekomendacje) związane z ocenianiem będą pomocne w pracy specjalistów i nauczycieli.
Dr Beata Papuda-Dolińska z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej - Zasady przygotowywania materiałów i oceniania uczniów z dysfunkcją wzroku. Pani Doktor omówiła podstawowe zasady niezbędne przy sporządzaniu materialów edukacyjnych zwłaszcza dla uczniów słabowidzących tak, by efekt ich pracy był wyższy a ocena odpowiednia do podjętego wysiłku.
Po przerwie kontynuowała obrady dr Renata Kołodziejczyk z KUL JP II. Wysłuchaliśmy referatu Dylematy oceniania uczniów z zaburzeniami komunikacji językowej. Ten logopedyczny miniwykład zapewne przysporzył wiedzy nie tylko specjalistom, również i nauczycielom, którzy często na lekcjach i zajęciach pracują z uczniami z dysfunkcjami językowymi. Przy tej okazji należy podkreślić zaangażowanie Pani Doktor w organizację poszczególnych edycji konferencji.
Dr Agnieszka Dłużniewska z Akademiii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie przedstawiła Wybrane aspekty oceniania w pracy z tekstem u uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Poniekąd referat był zbieżny z wcześniejszym wystąpieniem. Dotyczył bowiem dysfunkcji: dysleksji i dysgrafii, które niestety często współwystępują u dziecka, ucznia. Jest wielką sztuką oceniać prace pisemne uczniów z tymi dysfunkcjami, jak również przygotować odpowiedni tekst ćwiczeniowy dla dyslektyków.
Dr Aleksandra Borowicz i mgr Natalia Stylińska - Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II zapoznały nas z wynikami badania socjologicznego w referacie Opinia nauczycieli na temat oceniania osiągnięć uczniów w zróżnicowanych grupach klasowych. Około 150 nauczycieli z różnych poziomów edukacji uczestniczyło tym badaniu. Dowiedzieliśmy się, jak oceniają nauczyciele, jakie formy oceniania preferują i dlaczego właśnie te a nie inne, oceniając prace uczniów w grupach zróżnicowanych. Bez zaangażowania się dr Aleksandry Borowicz w organizację cyklu konferencji na rzecz dzieci, uczniów, wychowanków ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, zapewne konferencje nigdy by się nie odbyły, a jeżeli nawet, to ich poziom znacznie byłby obniżony.
Mgr Janusz Woźniak, pracownik LSCDN, doradca metodyczny ds. edukacji wczesnoszkolnej, który z perspektywy wieloletniej pracy nauczyciela postanowił podzielić się wiedzą i doświadczeniem zawodowym z uczestnikami Konferencji. Jego referat Ocenianie na pierwszym etapie edukacyjnym jako efekt poprawnej komunikacji z uczniem i rodzicem (rodzicami). Przykłady praktycznych rozwiązań dotyczył oceniania najmłodszych uczniów. Potrzeba naprawdę wielkiej wiedzy z zakresu metodyki pracy z uczniami klas I-3, by uzyskać jak najlepsze efekty w nauczaniu, o czym mówił prelegent, co pokazał w praktyce nauczyciela, i do czego zachęcał, zwłaszcza do korzystania z aplikacji i innych form IT niezbędnych w nieustannej współpracy nauczyciela i rodziców w torsce o edukację i wychowanie dzieci.
Mgr Agnieszka Amilkiewicz-Marek - Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II - Ocenianie jako (de)motywator dla ucznia zdolnego - prelegentka m.in. zwróciła uwagę na trudności związane z oceną ucznia zdolnego, ale przewlekle chorego. Jak wówczas oceniać jego odpowiedzi, jak odnieść się do braków wiedzy, umiejętności często spowodowanych długotrwałą chorobą? Kolejny przykład, jak skomplikowana i odpowiedzialna jest sztuka prawidłowego oceniania.
Konferencję zakończyła prelekcja nauczycieli biologi: mgr Ewy Pietrzak - nauczyciel doradca w zakresie biologii; mgr Patrycji Tchórz - ZSP Nr 4 w Zamościu i mgr Justyny Piskorz-Umylańskiej - ZSP Nr 3 w Zamościu - Ocenianie kształtujące w edukacji włączającej na lekcji biologii i przyrody. W trakcie tego obszernego wystąpienia autorki poruszyły m.in problematykę obecności uczniów autystycznych na lekcjach, jak się zachowują, jak należy reagować, na co zwracać uwagę. Myślę, że ich uwagi będą pomocne w zrozumieniu zachowań uczniów autystycznych, co za tym idzie ocenie ich aktywności. Oczywiście prelegentki skupiły się na pracy nauczycieli biologii i przyrody, omawiały pomoce dydaktyczne na lekcji przedmiotowej, wskazywały przykłady ich zastosowania przy realizacji konkretnych tematów.
Należy wspomnieć, że z powodu pandemii bieżąca edycja cyklu konferencji odbyła się z roczną przerwą, dokładnie 24 lutego 2021 r. od godz. 9.00 do 15.30 - on-line. Okazało się, że ta forma komunikacji ma również i dobre strony. Transmisja obrad była "na żywo", stąd zwiększyła się liczba uczestników, przekroczyliśmy 200 zarejestrowanych. Biorąc pod uwagę, że rejestracja na konferencję dokonała się tylko przez system szkoleń LSCDN, jest to przyzwoity wynik. Co ciekawe, pomimo przedłużających się obrad, nawet podczas ostatniego referatu liczba uczestników była wysoka. Przez cały okres trwania transmisji, studio Konferencji znajdowało się w Centrali LSCDN w Lublinie, uczestnicy zadawali prelegentom pytania na czacie, otrzymując natychmiastowe odpowiedzi.
Warto uzupełnić to podsumowanie istotną informacją: materiały pokonferencyjne zostaną wykorzystane do opracowania programów szkoleniowych dla kadry Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającej (SCWEW) w projekcie "Opracowanie modelu funkcjonowania Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającej" Ośrodka Rozwoju Edukacji.
Jednym z pomysłodawców cyklu konferencji, organizatorem i modetarorem III Ogólnopolskiej Konferencji "Ocenianie uczniów w zróżnicowanych grupach edukacji włączającej" jest dr Dariusz Kiszczak.
W imieniu organizatorów, prelegentów wszystkim serdecznie dziękuję za zainteresowanie, poświęcony czas i oczywiście udział w Konferencji, dr Dariusz Kiszczak.
