O projektach edukacyjnych nie tylko online
Artykuł szczegółowo przedstawia projekt zrealizowany online na zajęciach skorelowanych z historii i języka polskiego w klasie 2 z rozszerzonym programem nauczania tych przedmiotów w szkole ponadgimnazjalnej. Realizacja tego zadania postawiła przed uczestnikami projektu, nauczycielkami i uczniami, nowe wyzwania. Dla obu stron interesującym problemem było, jak poradzić sobie z rozwiązaniami merytorycznymi i technicznymi projektu realizowanego w sieci.
Od 2010 r. uczniowie realizujący program historii w rozszerzonym zakresie wybierają na początku roku w klasie II ten dział historii, który ich najbardziej interesuje, by w nieszablonowy sposób przedstawić go młodszym koleżankom i kolegom. Wybierając temat projektu, należy uwzględnić zasoby szkoły w zakresie dostępu do źródeł informacji, możliwości współpracy z innymi nauczycielami oraz dokonać analizy stopnia zaangażowania uczniów i ich możliwości intelektualnych.
Uczniowie powinni mieć świadomość, że realizacja projektu odbywać się będzie nie tylko w procesie lekcyjnym, ale też w czasie wolnym od zajęć. Wspólnie z uczniami należy dokonać wyboru tematów do przedsięwzięcia, odpowiadając na pytania: czy będą interesujące dla odbiorców w zakresie tematyki i formy prezentacji, które treści będą przydatne realizatorom projektu, czy efekt końcowy projektu może stać się pomocą dydaktyczną.
Uczniowie sami dobierają się w grupy, precyzują tematy, ustalają katalog celów do osiągnięcia, tworzą ,,mapy projektu’’, proponują harmonogram pracy. Sprawdzonym rozwiązaniem jest powołanie koordynatorów projektu spośród uczniów, którzy pełnią funkcję łączników między nauczycielami a realizatorami zadań. Dzięki temu można rozwiązywać różne problemy, jakie napotyka się w trakcie pracy nad tematyką projektu. Daje to też uczniom możliwość refleksji nad efektami pracy.
Projekt uczniów klasy 2bg w pierwotnej wersji miał być realizowany w rzeczywistości szkolnej. Jednakże stan pandemii wymusił wprowadzenie zmian, które pozwoliły na jego realizację online. Zasadniczym problemem był dobór form prezentacji tematów projektowych. Realizatorzy przedsięwzięcia wybrali formę etiudy filmowej i pokazu multimedialnego.
Nowym wyzwaniem stało się nabycie umiejętności tworzenia filmu oraz synchronizacji obrazu, muzyki i komentarzy. Ciekawym pomysłem na pokaz przysmaków kuchni rzymskiej stała się prezentacja multimedialna z autorskimi zdjęciami potraw. Interesująco przedstawiony został pokaz mody rzymskiej w formie filmu z widoczną dbałością autorek o detale modowe Rzymianek.
Wstępna ewaluacja projektu miała miejsce podczas prezentacji filmów i pokazów dla koleżanek i kolegów z klasy. Pomogła w odpowiedzi na pytanie, jakie są efekty projektu dla realizatorów i odbiorców pracy projektowej.
Ponieważ projektowe działania uczniów wynikają ze współpracy historyka i polonisty w jego realizacji uwzględnione są także umiejętności z podstawy programowej języka polskiego, które wykorzystane zostały na różnych etapach prac przygotowawczych.
Uczniowie, pracując samodzielnie, w ramach samokształcenia, szukają literatury przydatnej do opracowania różnych zagadnień w wyznaczonych w zespołach, dokonują jej selekcji według wskazanych kryteriów. Korzystają ze słowników i leksykonów, sporządzając opisy bibliograficzne: książek, artykułów i zapisów elektronicznych. Po zebraniu materiałów tworzą teksty pisane, przestrzegając zasad spójności, dbając o układ kompozycyjny, ale przede wszystkim dobierając właściwe argumenty, porządkując je i dokonując selekcji.
Ważnym elementem prac na tym etapie jest wyrabianie świadomości językowej, polegającej na tym, że uczeń operuje słownictwem adekwatnym do podejmowanych zagadnień przedmiotowych, funkcji i celu wypowiedzi. Po stworzeniu materiału pisanego uczniowie pod kierunkiem nauczycieli przygotowują się do publicznego wygłaszania/nagrania wypowiedzi, z dbałością o wyrazistość przekazu i skuteczność wypowiadania się.
- Załącznik nr 1 – Elementy karty realizacji projektu
- Link do filmów i prezentacji wykonanych przez uczniów
- Załącznik nr 2 – Karty pracy i informacji zwrotnej dla odbiorców i realizatorów
- Załącznik nr 3 – Opis realizacji projektu / uczniowskie sprawozdanie / informacja na stronę internetową szkoły
Raport z ankiet realizatorów i odbiorców projektu uczniów wskazuje na zainteresowanie tą formą pracy. Uczniowie w rozmowach po ukończeniu projektu wskazywali także na to, co należałoby poprawić czy zmienić w pracach przygotowawczych.
Z perspektywy nauczycielskiej uważamy, że realizacja projektu online była interesującym doświadczeniem dla nas wszystkich i spełniła swoje cele, zarówno dydaktyczne, jak i wychowawcze, służąc pogłębieniu wiedzy, nabyciu nowych umiejętności, a przede wszystkim ucząc dobrego i efektywnego współdziałania, także w przestrzeni online.
Bibliografia
- Anna Klimowicz, „Jak pracować metoda projektów w szkole?”, http://sbd0e23f98f21b644.jimcontent.com/download/version/1415908114/module/9831118994/name/Poradnik__Metoda_projektow.pdf, dostęp 12.12.2020
- Rozporządzenie Ministra Edukacji z 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012 r., poz. 977)
- Marta Kotarba-Kańczugowska, „Praca metodą projektu”, https://www.ore.edu.pl/wp-content/plugins/download-attachments/includes/download.php?id=6869, dostęp 13.12.2020