Nowa formuła egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie
Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie jest formą oceny poziomu opanowania przez zdającego wiedzy i umiejętności z zakresu jednej kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie, a nie – jak dotychczas – z całego zawodu.
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lutego 2012 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych.
Jedna z największych zmian wprowadzonych przez reformę szkolnictwa zawodowego polega na nowej formule egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie.
Rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów zdefiniowało składające się na nie kwalifikacje. Są zawody jedno, dwu lub trzy kwalifikacyjne.
Kwalifikacja to wyodrębniony w danym zawodzie zestaw oczekiwanych efektów kształcenia (wiedzy i efektów).
Według nowej podstawy programowej uczeń zdaje egzaminy z kwalifikacji określonych w zawodzie w trakcie trwania nauki. Po złożeniu egzaminów z poszczególnych kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie otrzymuje dyplom potwierdzający kwalifikacje wystawiony przez Okręgową Komisję Egzaminacyjną.
Kto może przystąpić do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie?
- uczniowie zasadniczych szkół zawodowych i techników oraz słuchacze szkół policealnych,
- absolwenci zasadniczych szkół zawodowych, techników i szkół policealnych,
- osoby, które ukończyły kwalifikacyjne kursy zawodowe,
- osoby spełniające warunki określone w przepisach w sprawie egzaminów eksternistycznych.
Jakie są terminy egzaminów zawodowych?
Terminy egzaminów zawodowych przeprowadzanych w ciągu roku szkolnego ustala dyrektor Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej (OKE) i ogłasza je nie później niż 5 miesięcy przed ich rozpoczęciem. Następuje odejście od sesyjności egzaminów zawodowych na rzecz egzaminów przeprowadzanych w trybie ciągłym przez cały rok w zależności od liczby chętnych i liczby zgłoszeń.
Jak zapisać się na egzamin zawodowy?
Uczeń (słuchacz) lub absolwent składa deklarację pisemną przystąpienia do egzaminu zawodowego nie później niż 4 miesiące przed jego terminem. Deklaracja zawierać powinna dane osobowe zdającego, symbol cyfrowy i nazwę kwalifikacji, informację, czy zdający przystępuje do egzaminu po raz pierwszy, wskazanie części egzaminu, do której uczeń / słuchacz / absolwent przystępuje po raz kolejny, świadectwa szkolne i zaświadczenia o odbytych kursach lub kwalifikacyjnym kursie zawodowym.
Jak wygląda forma i organizacja części pisemnej egzaminu?
Egzamin pisemny może odbywać się w formie elektronicznej lub z wykorzystaniem papierowych arkuszy egzaminacyjnych z kartami odpowiedzi. Po 31 sierpnia 2017 r. egzaminy zawodowe odbywać się będą tylko w formie elektronicznej. Część pisemna egzaminu trwa 60 minut
i przeprowadzana jest w formie testu wyboru składającego się z 40 zadań zamkniętych. Aby zdać część pisemną egzaminu, należy zdobyć co najmniej 50% możliwych punktów (20 punktów).
Jak wygląda forma i organizacja części praktycznej egzaminu?
Część praktyczna egzaminu zawodowego polega na wykonaniu na stanowisku egzaminacyjnym przez zdającego zadania egzaminacyjnego zawartego w arkuszu egzaminacyjnym. Czas wykonania testu praktycznego wynosi 120-240 minut i jest szczegółowo określony w instrukcji nt. egzaminów zawodowych dla poszczególnych kwalifikacji. Efektem testu praktycznego może być: wyrób, usługa, dokumentacja – dowolna kombinacja.
Aby zdać część praktyczną egzaminu zawodowego, należy otrzymać co najmniej 75% możliwych do uzyskania punktów.
Za organizację i przebieg części praktycznej egzaminu zawodowego odpowiada kierownik ośrodka egzaminacyjnego, którym jest dyrektor szkoły/placówki lub pracodawca albo upoważniony przez niego pracownik. W skład zespołu nadzorującego praktyczna część egzaminu musi wchodzić dwóch nauczycieli danej szkoły/placówki lub dwóch pracowników upoważnionych przez pracodawcę (jeśli to on jest organizatorem egzaminu). W skład zespołu nie mogą wchodzić nauczyciele lub instruktorzy praktycznej nauki zawodu, którzy prowadzą zajęcia ze zdającymi. Jeden egzaminator w danej sali egzaminacyjnej może oceniać egzamin nie więcej niż 6 zdających.
Zdający, który nie zdał jednej części egzaminu ma 3 lata na przystąpienie do egzaminu tylko z tej części, której nie zdał. Po upływie tego czasu zdający przystępuje do egzaminu w pełnym zakresie. Jednak zdający, który przystępuje do całego egzaminu lub jego części po raz 3 lub kolejny, będzie zdawać egzamin jako eksternistyczny, co oznacza, że będzie musiał wnieść opłatę. Wysokość opłat regulują instrukcje nt. egzaminów zawodowych dla poszczególnych kwalifikacji.
Do roku szkolnego 2016/2017 utrzymano możliwość zdawania egzaminu zawodowego na dotychczasowych zasadach, ale tylko dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych, techników, techników uzupełniających i szkół policealnych, którzy rozpoczęli naukę przed 1 września 2012 r. Od 1 września 2017 r. przeprowadzane będą wyłącznie egzaminy zawodowe w ramach wyodrębnionych kwalifikacji (w nowej formule).
Opracowała Ewa Dębska – doradca metodyczny mechanicznych, mechatronicznych i samochodowych przedmiotów zawodowych.