"Zaawansowane kompetencje cyfrowe jako kompetencje przyszłości"
Maria Dworzycka, konsultantka ds. przedmiotów humanistycznych LSCDN jest autorką autorką serii artykułów, w których dominuje tematyka edukacji cyfrowej. W jednym z nich "Zaawansowane kompetencje cyfrowe jako kompetencje przyszłości" krytycznie pisze o edukacji cyfrowej i nieodległej przyszłości, zwłaszcza o kompetencjach cyfrowych, które nadają kierunki rozwoju polskiej edukacji.
Maria Dworzycka, Zaawansowane kompetencje cyfrowe jako kompetencje przyszłości
Intensywny rozwój technologii wymaga od członków społeczeństwa informacyjnego rozwijania i ciągłego kształtowania kompetencji, zarówno cyfrowych, jak i w zakresie selekcji oraz krytycznej oceny informacji. Z tego powodu też konieczne jest dbanie o ustawiczne kształtowanie kompetencji kluczowych, podnoszenie jakości kształcenia na wszystkich etapach edukacji, zwłaszcza w zakresie niezbędnych kompetencji, także ze względu na ograniczanie zjawiska wykluczenia cyfrowego. W tekście opublikowanym ponad 15 lat temu Marek Furmanek stwierdza, że wszelkie zmiany w edukacji związane z cyfryzacją zachodzą zbyt wolno:
„W jednym z majowych numerów tygodnika “Polityka” z 2004 roku, przedstawiono raport poświęcony polskiej szkole. Wymienia się tam jej siedem grzechów głównych: konserwatyzm, schematyzm, wojskowy dryl, nudę, sprzedajność, bałagan i oderwanie od rzeczywistości. Wydaje się, że jednym z najbardziej istotnych jest właśnie ten ostatni. Świat wokół dynamicznie się zmienia, pojawiają się nowe wyzwania związane z tworzeniem się społeczeństwa wiedzy, informacji i komunikacji, a szkoła, mimo czynionych starań, pozostaje enklawą tradycyjnej edukacji i konserwowania starych, “sprawdzonych wzorców nauczania i wychowania”[1].
Przeobrażeniu powinien ulec system kształcenia, który zasadniczo na przestrzeni 200 lat niewiele się zmienił i funkcjonując wg tzw. modelu pruskiego nie kształci w uczniach kompetencji niezbędnych w XXI wieku. Zdaniem Anny Biernackiej dzisiejszy system edukacji nie spełnia wymagań, których potrzebuje społeczeństwo informacyjne[2]. Podobnego zdania są także niektórzy pedagodzy, badacze historii. Okres pandemii znacząco przyśpieszył rozwój kompetencji cyfrowych polskich nauczycieli.
Według badaczy nauczyciel kompetentny cyfrowo to posiadający umiejętności i wiedzę na płaszczyznach:
„1) skoncentrowanym na środowisku zawodowym
2) związanym z pozyskiwaniem, tworzeniem i udostępnianiem zasobów cyfrowych
3) dotyczącym zarządzania i koordynacji wykorzystania narzędzi cyfrowych w nauczaniu i uczeniu się
4) dotyczącym narzędzi i strategii cyfrowych służących poprawie oceny
5) wykorzystywanie narzędzi cyfrowych do wzmacniania pozycji uczniów oraz
6) usprawnianie kompetencji cyfrowych uczniów”[3].
Pełny tekst w załączniku.
[1] M. Furmanek, Media i multimedia jako środowisko edukacyjno-wychowawcze dziecka, [w:] Dziecko i media elektroniczne - nowy wymiar dzieciństwa. Komputer i Internet w życiu dziecka i obraz jego dzieciństwa, pod red. J. Izdebska, T. Sosnowski, Białystok 2005, s.17.
[2] A. Biernacka, Szkoła i polonistyka w społeczeństwie informacyjnym [w] Polonista w szkole. Podstawy wykształcenia nauczyciela polonisty, pod red. A. Janus-Sitarz, Kraków 2004, s. 278.
[3] Redecker, C. (2017). European Framework for the Digital Competence of Educators: DigCompEdu. JRC Working Papers JRC107466. https://ec.eu-ropa.eu/jrc/sites/jrcsh/files/digcompedu_leaflet_en-2017-10-09.pdf [dostęp: 24.04.2022].