Zajęcia adaptacyjne – scenariusz ze wskazówkami praktycznymi - Wychowanie przedszkolne i wczesnoszkolne -

Zajęcia adaptacyjne bywają stresującą sytuacją dla dzieci, ich rodziców, ale także nauczycieli, zwłaszcza początkujących, którzy muszą zmierzyć się z zadaniem przygotowania takich zajęć. Jak zainteresować maluchy i zrobić dobre wrażenie na rodzicach, a przede wszystkim jak je zorganizować, aby udało nam się to, co zaplanowaliśmy w scenariuszu? Aby odpowiedzieć na te pytania i ułatwić przygotowanie zajęć adaptacyjnych niniejszy scenariusz jest wzbogacony o wskazówki praktyczne dotyczące organizacji.

Temat: „Poznajemy się” – spotkanie w sali

Rodzaj: zajęcia adaptacyjne z rodzicami

Forma: praca z całą grupą, indywidualnie

Pomoce: znaczki indywidualne, mazaki, kredki, kolorowy papier, krepina, klej, nożyczki, spinacze, chusteczki higieniczne lub serwetki.

Cele:

1. stwarzanie okazji do integracji rodziny z przedszkolem;
2. eliminowanie stresu związanego z rozpoczęciem roku szkolnego;
3. poznanie dzieci i rodziców;
4. przybliżenie rodzicom form pracy z dzieckiem;
5. zapoznanie z szatnią, salą i łazienką – przydzielenie znaczków indywidualnych.

Przebieg

1) Schodzenie się rodziców z dziećmi, powitania indywidulane

Witamy przychodzących naturalnym uśmiechem, zapraszamy do sali, koncentrujemy się na dziecku – jeśli nam na to pozwala, krótko zagadujemy, pytamy o imię, ale nic na siłę; jeśli się wstydzi, witamy się z rodzicem.

2) Wpisywanie na listę obecności

W większości placówek wymagana jest lista obecności rodziców z zebrań – to jest dobry moment, aby tuż po wejściu wskazać i poprosić o wpisanie się na listę obecności. Jeśli jest z nami pomoc / asystent nauczyciela, możemy zlecić jemu to zadanie.

3) Otwarcie zajęć przez dyrektora i wychowawcę

Na początku zaleca się, aby Dyrekcja powitała zebranych, przedstawiła wychowawcę, pomoc nauczyciela, innych nauczycieli pracujących w grupie. Następnie z gośćmi króciutko wita się wychowawca, można jeszcze raz się przedstawić – podać swoje imię i nazwisko oraz dobrze jest przedstawić porządek zebrania, czyli co będziemy po kolei robić. Rodzice wtedy wiedzą, czego się spodziewać. Tutaj nie mówimy o zbędnych rzeczach, aby dzieci zanadto nie zorganizowały sobie zabawy swobodnej, bo później trudno będzie je zebrać i przejść do realizacji naszego programu.

4) Skrzynia niespodzianka

Warto w tym momencie poprosić rodziców o pomoc, aby zachęcili swoje dzieci do udziału w zajęciach. Warto przygotować sobie element „wow”, aby zainteresować dzieci, skupić ich uwagę. Sprawdza się tajemnicza skrzynia, postawiona na środku. Otwieramy ją budując napięcie. W skrzyni były znaczki dzieci, z przyklejoną na odwrocie taśmą dwustronną, po to, aby chętne dzieci przykleiły sobie plakietkę na bluzeczkę. Również na odwrocie należy zapisać imię i nazwisko dziecka, aby wiedzieć komu wręczyć znaczek, przy okazji poznajemy dzieci. Wyjaśniamy, dlaczego te znaczki są tak ważne dla każdego przedszkolaka.

5) Zaproszenie na teatrzyk

Warto skorzystać z sytuacji, że dzieci wraz z rodzicami są zgromadzeni w jednym miejscu i przejść do kolejnego elementu. Dzieci bardzo lubią teatrzyki / zabawy z pacynkami – wykorzystajmy to. Proponuję przedstawić króciutki teatrzyk z użyciem dwóch pacynek – po jednej na rękę i puścić wodze fantazji – odegrać rozmowę pomiędzy nimi, o tym dlaczego warto chodzić do przedszkola. Zamiast teatrzyku można w tym momencie wprowadzić maskotkę grupową, która przedstawia się dzieciom, opowiada o tym, jak fajnie jest w przedszkolu i zaprasza do dalszej zabawy.

6) Zabawy integracyjne

Tutaj przedstawiam kilka pomysłów na wspólne zabawy dzieci, rodziców  i nauczyciela. Jeśli zajęcia odbywają się w ciągu kolejnych kilku dni, można je wykorzystać na następnych zajęciach. Musimy być uważni, bo jeśli widzimy, że grupa niezbyt chętnie współpracuje, rodzice nie pomagają, nie zachęcają dzieci, to wybieramy jedną zabawę – najlepiej z chustą animacyjną, bo jest kolorowa i atrakcyjna, i dostosowujemy jej czas do potrzeb dzieci. Ale jeśli widzimy, że zarówno rodzice jak i dzieci są gotowi do działania i zdyscyplinowani, śmiało możemy wydłużać, urozmaicać zabawę o dodatkowe zadania lub zaproponować jeszcze jedną aktywność.

Propozycje zabaw:

• Zabawy z chustą animacyjną – falowanie o różnym tempie – od wolnego do coraz szybszego, chowanie się dzieci pod chustą (uwaga, nie wszystkie dzieci zaakceptują nakrycie chustą! Nic nie szkodzi, nie zmuszamy, jeśli ktoś nie chce wejść), podrzucanie maskotek/piłeczek na chuście.
• „Piłka mówi” – zabawa w kole. Zaproszenie dzieci i rodziców, aby usiedli na dywanie w kole. Podajemy po kolei piłkę i zachęcamy do przedstawienia się i określenia, co lubi robić dziecko. Włączamy w tę zabawę rodziców. Jeśli dziecko nie wyraża chęci, aby mówić, nic się nie dzieje, wtedy proponujemy opiekunowi, aby powiedział, jestem mamą/tatą (imię dziecka), które lubi (np. układać puzzle). Zaczyna nauczyciel.
• „Zabawa przy muzyce” – rodzic chwyta dziecko za rękę i w parach za nauczycielem maszerują po kole do muzyki naśladując ruchy nauczyciela – klaskanie, tupanie, skakanie, itp. Proponuję piosenkę pt. „Marsz maluchów” z płyty „Kapelusz pełen nut”, wyd. „Bliżej przedszkola”.

7) Praca plastyczna – malowanie farbami kolorowanki-emblematu grupy

Proponuję krótką, nieskomplikowaną pracę plastyczną. Dzieci dobrze relaksują się podczas malowania farbami, jest to też dla nich atrakcyjny sposób na spędzenie czasu. Proponuje przygotować na takie zajęcia zapoznawcze jeden kolor farby i malować nią cały obrazek , np. grupa „Słoneczka” maluje na żółto swój emblemat, grupa „Tygryski” na pomarańczowo, „Jagódki” na granatowo itd. Można użyć pędzelków albo zaproponować malowanie paluszkami. Kolorowanki powinny być wyraźne, dokładnie wydrukowane.  Podczas, gdy dzieci malują, podpisujemy ich prace, mamy wtedy okazję, aby do każdego podejść i pochwalić wysiłek. Prace odkładamy do wyschnięcia np. na parapet, jeśli ktoś chce ze sobą zabrać na końcu zajęć, pozwalamy. Po skończonej pracy dzieci z rodzicami idą do łazienki umyć rączki, wycierają je ręcznikiem przy swoim znaczku. Prace te można wykorzystać do pierwszej wystawy na holu.

8) Zabawy swobodne dzieci, zapoznanie z kącikami zabaw

Po umyciu rączek zachęcamy dzieci do zabawy zabawkami. Dlaczego dopiero teraz? Taka organizacja zajęć sprawdza się, bo teraz mamy czas na to, aby przekazać rodzicom najistotniejsze informacje, np. o wyprawce przedszkolaka. Warto to powiedzieć, ale też wszystkim uczestnikom rozdać przygotowane wcześniej informacje: co powinna zawierać wyprawka przedszkolaka, informacje o adaptacji, itp. Plakaty informujące o adaptacji dziecka do przedszkola i inne ważne informacje, jakie chcemy przekazać, można też rozwiesić na tablicy w sali i poinformować o możliwości zrobienia zdjęcia. Teraz mamy też czas na rozmowy indywidualne z rodzicami, odpowiedzi na pytania rodziców, ale też podziękowanie za spotkanie. Po tym zapewne część gości będzie chciała już wyjść, dlatego warto też znaleźć czas na krótkie indywidualne pożegnanie.

9) Zakończenie zajęć

Krótko żegnamy się na koniec z uczestnikami spotkania, dziękujemy za przybycie. Wychodzącym dzieciom wręczamy drobne upominki, np. medal-emblemat grupy.

Pamiętajmy!

Zajęcia adaptacyjne to spotkanie z dziećmi – małymi indywidualnościami oraz ich rodzicami – najczęściej przejętymi nową sytuacją, dlatego należy się przygotować na nieprzewidziane sytuacje, pytania i tego, że nie zawsze wszystko idzie z planem. Być może będą dzieci, niezainteresowane proponowanymi przez nauczyciela aktywnościami. Może, pomimo zachęt rodzica i nauczyciela, spędzą czas na zabawie zabawkami bądź będą siedziały na kolanach opiekuna. Nawet najlepiej przygotowany scenariusz nie zastąpi „otwartej głowy” w tej sytuacji. Nic na siłę, dajmy dzieciom, rodzicom i sobie czas.