Program „Mali ekolodzy” jako przykład dobrych praktyk pedagogicznych
Ekologia była od zawsze przedmiotem moich zainteresowań. Od najmłodszych lat rodzice, nauczyciele, pedagodzy powinni ukazywać dzieciom sposoby i potrzebę dbania o każdą żywą istotę od rośliny poprzez owady do zwierząt.
Program edukacji ekologicznej „Mali ekolodzy”, który napisałam dla mojej grupy przedszkolnej (dzieci 4-letnie), pomógł mi oraz moim wychowankom rozwijać nasze zainteresowanie oraz kreatywność. W działania, które zostały zaplanowane na jeden semestr roku szkolnego, zaangażowałam rodziców dzieci oraz aktywnie włączyłam ich w życie przedszkola, zintegrowałam rodziny poprzez zadania, które wymagały wspólnego wyjścia na spacer, do lasu, parku czy chociażby do ogrodu. Harmonogram zajęć rozpisałam na pięć miesięcy (luty-czerwiec 2021 r.), zajęcia prowadziłam raz w tygodniu.
LUTY
Przesłana została informacja do rodziców na dzienniku elektronicznym odnośnie realizacji programu „Mali ekolodzy” w przedszkolu. Przedstawiony został harmonogram działań. Przygotowałam dla każdego dziecka dziennik przyrody. Systematycznie rozdawałam dzieciom karty pracy do domu z instrukcją i prośbą o przyniesienie uzupełnionych kart do przedszkola.
Zorganizowałam Dzień Kota. Z okazji Dnia Kota zorganizowałam również zbiórkę karmy dla Fundacji „Pomocna Pchełka” ze Świdnika. Do akcji zaangażowałam wszystkie grupy przedszkolne. Zbiórka trwała do końca lutego 2021r. Podsumowanie zbiórki i podziękowania zamieściłam na stronie internetowej przedszkola, jak również podziękowałam rodzicom w wiadomości w dzienniku elektronicznym. Dzieci wykonywały zadania w książce „Zabawy i eksperymenty przyrodnicze”.
MARZEC
Założyłam kalendarz pogody i systematycznie uzupełniałam go razem z dziećmi. Uzupełnianie kalendarza było poprzedzone obserwacją pogody za oknem lub podczas spaceru. Rozdałam dzieciom do domu karty pracy do uzupełnienia z dziennika przyrody. Karty miały następujące tematy: znajdź i obrysuj 4 kamienie, znajdź i narysuj 4 kwiatki, narysuj 4 liście. Dzieci chętnie wykonały zadania i przyniosły do przedszkola swoje prace. Z uwagi na zamknięcie przedszkoli od 29.03.2021 realizacja programu realizowana była podczas nauki zdalnej. Wspólnie świętowaliśmy pierwszy dzień wiosny. Wykonaliśmy postać Pani Wiosny z ekomateriałów. Dzieci wykonywały zadania w książce „Zabawy i eksperymenty przyrodnicze”. Podczas zabaw w ogrodzie wspólnie prowadziliśmy obserwacje przyrodnicze. Przedszkolaki chętnie dzieliły się swoimi spostrzeżeniami dotyczącymi zwierząt, roślin.
KWIECIEŃ
Zorganizowałam Dzień Ziemi. Zaangażowałam rodziców we wspólne działanie. Zadaniem dzieci i rodziców było wykonanie wspólnie w domu plakatu nawiązującego do hasła „Ziemia – moja planeta, mój dom”. Została zorganizowana wystawa plakatów. Dzieci obejrzały prezentację multimedialną dotyczącą naszej planety, poznaliśmy zasady segregacji odpadów i dbania o środowisko. Dzieci miały za zadanie uzupełnić kartę pracy dotyczącą ślimaka. Dodatkowo dzieci wykonywały zadania w książce „Zabawy i eksperymenty przyrodnicze”. Dzieci codziennie wychodziły do ogrodu przedszkolnego, gdzie wspólnie obserwowaliśmy przyrodę.
MAJ
Dzieci wykonały kolejną kartę pracy z dziennika przyrody „Znajdź i narysuj ptaka”. Przedszkolaki podczas spacerów z rodzicami miały za zadanie obserwację przyrody i narysowanie tego, co zaobserwowaliśmy. W ramach realizacji dzieci wykonywały zadania z książki „Zabawy i eksperymenty przyrodnicze”. Systematycznie uzupełnialiśmy karty pracy z dziennika przyrody. Obserwowaliśmy przyrodę podczas codziennych wyjść do ogrodu przedszkolnego lub na spacer. Wspólnie założyliśmy hodowlę białej fasoli (do jej założenia potrzebowaliśmy słoika, kilka ziaren fasoli, gazy). Codziennie prowadziliśmy obserwacje wzrostu rośliny. Dzieci chętnie wypowiadały się na temat zaobserwowanych faz wzrostu.
CZERWIEC
Zorganizowałam spotkanie online z pracownikiem Nadleśnictwa Świdnik. Podczas spotkania dzieci poznały pracę leśnika, obejrzały ciekawą prezentację o lesie. Miały okazję zadawać pytania, chętnie odpowiadały na pytania leśnika. To spotkanie umożliwiło wykonanie zadań przegotowanych dla dzieci np. dopasowanie obrazków, łączenie ze sobą liści i drzew, nazywanie narzędzi potrzebnych do pracy leśnikowi. Na koniec spotkania wykonaliśmy kartę pracy oraz dzieci wykonały pracę plastyczną „Drzewo”. Dzieci wykonywały również zadania w książce „Zabawy i eksperymenty przyrodnicze”. Założyliśmy hodowlę fasoli i awokado. Codziennie obserwowaliśmy wzrost roślin. Dzieci chętnie opowiadały, co obserwują oraz aktywnie włączyły się w podlewanie i doglądanie roślin.
Ewaluacja programu obejmowała: wytwory prac dzieci, dzienniki przyrody, obserwacje dzieci, rozmowy z rodzicami i dziećmi.
Podsumowaniem programu było wspólnie oglądanie powstałych dzienników przyrody każdego dziecka. Porównywaliśmy wykonane obrazki, dzieci chętnie wymieniały się swoimi obserwacjami przyrodniczymi. Zorganizowałam wystawę dzienników, aby każdy mógł obejrzeć powstałe prace. Dzieci chętnie opowiadały, co najbardziej podobało się im podczas zajęć o tematyce ekologicznej. Książki do pracy „Zabawy i eksperymenty przyrodnicze” pozyskałam od wydawnictwa.
W ramach zajęć dzieci dostawały zadania do domu, a wykonane zadania przynosiły do przedszkola, gdzie wspólnie je omawialiśmy. Wszystkie karty pracy z zadaniami zostały przeze mnie zebrane i złożone dla każdego dziecka w formie książki jako podsumowanie zajęć. Z powstałych prac każde dziecko otrzymało dziennik przyrody. Uwieńczeniem zajęć było wspólne oglądanie dzienników, każde chętne dziecko wyraziło swoją opinię dotyczącą prac.
Dzieci poprzez wykonywanie dodatkowych zadań w ramach programu nauczyły się systematyczności, odpowiedzialności za wykonane zadania. Ważnym aspektem, oprócz nauki ekologii, było też dla mnie to, że dzięki wspólnym aktywnościom dzieci mogły spędzić więcej czasu ze swoimi rodzicami i rodzeństwem. Każda wspólna chwila jest bardzo ważna dla rozwoju dzieci, uwaga rodziców sprzyja budowaniu pozytywnego poczucia własnej wartości oraz wzmacnia relacje międzyludzkie. Wykonanie tzw. zadań domowych rozbudza chęć poznawania nowych rzeczy, dzieci same pytały, kiedy dostaną kolejne zadanie do domu.
Idea edukacji ekologicznej oraz jej promowanie w przedszkolu jest bardzo ważne dla każdego dziecka. Uważam, że nauka poszanowania każdej żywej istoty wyzwoli w najmłodszych szacunek dla każdego człowieka. Propagowanie dobrych zachowań ekologicznych uwalnia w nas poczucie odpowiedzialności za mniejsze istoty. Działanie w ramach mojego programu poszerzyły i usystematyzowały wiedzę, którą dzieci już posiadały. Zrealizowane zadania utrwaliły mnie w przekonaniu, że należy promować edukację ekologiczną na każdym szczeblu edukacji, już od najmłodszych przedszkolaków.