Interaktywne czytanie "Quo vadis"
Zapoznanie 10-latków z tegoroczną lekturą Narodowego Czytania 2016 okazało się nietrudne w realizacji, dzięki odpowiedniemu podejściu do tekstu oraz wykorzystaniu tablicy interaktywnej SmartBoard.
Podstawą sukcesu był wybór odpowiedniego fragmentu, niewymagającego pod względem słownictwa i treści, który stanowiłby zarazem punkt wyjścia do ćwiczeń leksykalnych i gramatycznych. Takie warunki spełnił opis wyglądu Ligii Kalliny pod koniec rozdziału drugiego, wyrażony słowami Petroniusza, arbitra elegancji. Niezwykle plastycznie zostały ukazane części twarzy i sylwetka młodej dziewczyny, współgranie jej urody z osobowością oraz wrażenie wiosny, jakie uczyniła na znawcy kobiecego piękna. Na tle Ligii rzymskie piękności Chryzotemis i Poppea przypominały zwiędłe i pożółkłe róże czy bezduszne woskowe maski.
Fragment z opisem Ligii został podzielony na 6 cześci i umieszczony na slajdach prezentacji w programie Smart Notebook. Aby uatrakcyjnić odczytanie tekstu i wprowadzić element zagadki, niektóre słowa zostały zastąpione przez obrazki (kliparty) lub usunięte z tekstu i umieszczone pod nim. Chętne dziecko podchodziło do tablicy, rozszyfrowywało ukryte słowa i czytało tekst, następnie wszystkie dzieci wraz z dorosłymi odczytywały go głośno i wyraźnie. W ten sposób odbywało się ćwiczenie czytania oraz utrwalanie nowych pojęć (np. toga, tunika, triclinium, alabaster, lazur, jutrzenka). Po tej części zajęć uczniowie otrzymali wydruki z opisem Ligii, wyjaśnieniem trudnych pojęć oraz ze spisem postaci.
Następnym krokiem było zmierzenie się z ćwiczeniami interaktywnymi, do których szablony bądź elementy są dostępne w części galerii obiektów Smart Notebooka, zwanej Lesson Activity Toolkit.
Najbardziej atrakcyjne dla dzieci i zarazem proste w edycji dla nauczyciela są szablony oparte na technologii FLASH, zawarte w podfolderze Activities. Na zajęciach zostały użyte: Keyword match (dopasowanie pojęcia do definicji lub jednego słowa do grupy słów), Sentence arrange (układanie grup słów w kolejności), Tiles (odkrywanie płytek ze słowami i opisywanie wyłaniającego się spod płytek obrazu), Vortex sort - text (przyporządkowanie słów do jednej z dwóch kategorii), Anagram (układanie słowa z liter w postaci kulek), Word biz (w odpowiedzi na pytanie - wybieranie liter z szachownicy), Word guess (wybieranie liter, aby zapełnić puste miejsca w słowie). Trzy ostatnie to gry na czas. Przy Word guess poprawny wybór jest nagradzany trafieniem piłką do bramki lub do kosza bądź pomidorem w twarz (wizualizacja z dźwiękiem). Te ćwiczenia miały na celu sprawdzenie zrozumienia tekstu, w tym zapamiętania imion / nazwisk bohaterów powieści czy związków wyrazowych pojawiających się opisie Ligii.
W podfolderze Pages - Lesson Pages są dostępne podobne szablony ćwiczeń, lecz bez wspomagania FLASH. Na zajęciach zostały wykorzystanie: Category sort (klasyfikowanie elementów do jednej z dwóch lub trzech kategorii) i Keyword match (dopasowywanie słów). Jedyną niedogodnością jest to, że na kolejnym slajdzie należy przygotować rozwiązanie ćwiczenia. Te szablony były przydatne do ćwiczeń na rozróżnianie części mowy (rzeczownik, czasownik, przymiotnik) oraz dopasowywanie rzeczowników do przymiotników występujących w tekście.
W ćwiczeniach zostały użyte także elementy FLASH z podfolderu Tools: Balloon pop oraz Checker tool. Pierwsze z nich ma postać balona, na którym wpisujemy definicję, a następnie przesuwamy na tekst celem zakrycia wybranego słowa. Interakcja polega na dotknięciu balona, skutkiem czego on pęka i ukazuje ukryte słowo. Drugie to okienko sprawdzające, czy słowo, które uczeń przesunie do niego, jest poprawne, wtedy ukazuje się zielona fajeczka, czy nie (czerwony krzyżyk). Oba obiekty edytuje się w prosty sposób, tak jak w/w szablony FLASH (jest widoczny przycisk Edit lub >>).
Każde oprogramowanie do tablicy interaktywnej oferuje narzędzia do pisania i rysowania, których atrybuty (kolor, grubość, styl linii) można dowolnie ustawiać. W Smart Notebooku są to: pióro, zakreślacz, kredka, pióro kreatywne (tworzy szlaczki) oraz kształty. Uczniowie użyli ich, aby - zgodnie z opisem Petroniusza - narysować portret Ligii, odzwierciedlający kluczowe określenia (np. niebieskie jak lazur mórz oczy, bujnośc ciemnych włosów przeświecających na skrętach odblaskiem bursztynu).
Uważam, że ponad godzinne czytanie "Quo vadis" w dniu narodowej akcji, z uczniami klas trzecich SP nr 28 w Lublinie było bardzo udane. Cele lekcji zostały osiągnięte, a trzecioklasiści wyszli zadowoleni. Najwięcej radości sprawiły dzieciom ćwiczenia Vortex sort, Word biz i Word guess. Wykorzystanie tablicy interaktywnej i dedykowanego oprogramowania firmy Smart Technologies znacząco zaktywizowało uczniów, a autorce/prowadzącej umożliwiło "podanie" trudnej prozy Henryka Sienkiewicza w formie przystępnej dla 10-latków.
Do artykułu została dołączona prezentacja PDF zawierająca omawiany fragment "Quo vadis" wraz z ćwiczeniami oraz materiały tekstowe dla uczniów.
Więcej o Narodowym Czytaniu 2016 w LSCDN - w artykule "Narodowe Czytanie 2016 w LSCDN - relacja".