Oddolne zmienianie szkoły - Dydaktyka ogólna -

Prof. dr hab. Stanisław Dylak jest kierownikiem Zakładu Pedeutologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Z powyższym wykładem zetknęłam się na kursie e-learningowym "Wykorzystanie e-podręczników i e-zasobów w nauczaniu i uczeniu się" prowadzonym przez ORE od kwietnia do połowy lipca 2015 roku.
Moje wrażenia po obejrzeniu filmów były bardzo pozytywne, zarówno w kwestii przedstawianych treści, jak i formy przekazu.

Już w trakcie drugiego filmu oglądania nasuwa się pytanie, co może zrobić zwykły polski nauczyciel będący trybikiem tak, a nie inaczej zorganizowanego systemu edukacji? Patrząc na problem z drugiej strony, można by rzec: zacznij zmieniać świat od samego siebie i swojego najbliższego otoczenia (co jest nazwane w piątym filmie oddolnym zmienianiem szkoły).

Poniżej zebrałam najważniejsze, moim zdaniem, bardzo cenne, porady dla nauczycieli:

• Uświadom sobie, że "jesteś tym, co robisz, a robisz to, kim jesteś".
• Uświadom swoim uczniom, jeśli uczą się tylko na pamieć, to z trudem będą twórcami.
• Aktywność artystyczna jest ważna dla rozwoju zdolności poznawczych.
• Aktywność fizyczna wpływa pozytywnie na zdolności intelektualne.
• Napiętnuj amatorszczyznę i płaskość obecną w uczniowskich wypracowaniach.
• Zastosuj modyfikację czynności zadaniowej - "niech już będą w Internecie, ale niech robią to, co my chcemy".
• Na ile to możliwe, nie naciskaj na efekt, bo ważniejszy jest proces.
• "Mniej ważne jest to, czego nauczamy, ale jak nauczamy".
• Organizuj nauczanie tak, aby oparte było na poszukiwaniu.
• Postaraj się, aby uczniowie w zadaniach szkolnych znaleźli osobisty sens.
• Nawiązuj do posiadanej już przez uczniów wiedzy.
• Nie przeceniaj zapamiętywania faktów, ponieważ nie musi ono iść w parze z lepszym rozumowaniem naukowym.
• Mniej wykładaj, za to organizuj wieloraką aktywność uczniów: performance w szkole, gry, projekty.
• Prowadź zajęcia także poza szkołą.
• Stosuj metody bazujące na celowej, świadomej i racjonalnej aktywności uczniów (odwrócona klasa, kształcenie wyprzedzające).
• Dbaj o tworzenie społeczności szkolnej.
• Nie bądź jedynie przekazywaczem wiedzy czy trenerem - zachęcaj, inspiruj, pomagaj, pocieszaj.

Zainteresowanych nauczycieli odsyłam do książki "Architektura wiedzy w szkole", w której profesor niezwykle przystępnie i klarownie omówił fundamenty procesu uczenia i uczenia się, umiejętnie łącząc wiedzę naukową z praktyką szkolną. Przedstawił uporządkowane wyniki badań na temat funkcjonowania mózgu oraz naukową kategoryzację wiedzy. Ukazał inspirujące walory tej najnowszej wiedzy w szkole dla kreowania szkolnego procesu uczenia i uczenia się tak, aby sprzyjał optymalizacji rozwoju każdego ucznia. Autor omówił Strategię Kształcenia Wyprzedzającego oraz określił najbardziej pożądane cechy współczesnej szkoły. (cyt. za www.granice.pl). Zob. spis treści książki.